JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) is een netwerk van gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties die samen streven naar een maatschappij, waarin het uitgangspunt ‘gezond leven’ is. Inmiddels hebben meer dan de helft van de gemeenten zich kosteloos aangesloten bij de JOGG-beweging. Edwin Kleiboer werkte bij het JOGG-bureau waar hij JOGG-coaches coachte. Nu werkt hij sinds 2020 via Flexkwaliteit bij de gemeente Waalwijk en zet zich vol enthousiasme in om bewoners en bedrijven bewust te maken om gezond te leven en te bewegen.

Gezond leven
Het woord “gezond leven” roept van allerlei associaties op. Voor de één is dat positief: Veel groente, fruit, sporten, goed in je vel. Voor anderen is het negatief en roept het een beeld op van niet meer lekker kunnen eten en veel moeten sporten. Hoe kunnen inwoners en bedrijven worden overtuigd dat zij een positief gevoel krijgen bij een gezonde levensstijl en zich niet meer laten verleiden door de continue stroom van verleidelijk eten dat op tv, social media en tijdschriften wordt aanbevolen?

Communicatie
Een gezonde leefomgeving is een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid en kan alleen gerealiseerd worden als publieke én private partijen samenwerken. Als regisseur is Edwin Kleiboer de verbindende factor tussen gemeente, inwoners en bedrijven. Hij communiceert en enthousiasmeert met iedereen van horecaondernemer tot schooldirecteur en van sportkantine- tot supermarkteigenaar. Edwin meldt dat hij in feite in gesprek is met mensen en niet zo zeer met bedrijven. Als de contactpersoon achter gezond eten en bewegen staat, dan wordt dit vanzelf in het bedrijf verder uitgezet. Soms kan het zijn dat een gezonde snack niet bij een bepaald type bedrijf past. Als voorbeeld noemt hij een uitgaansbar waar bier en bitterballen worden aangeboden. Toch kunnen er verrassende ideeën ontstaan met gesprekspartners. Zo stelde voetbalclub RKC voor om in plaats van met de bus een keer met de supporters op de fiets naar Willem II in Tilburg te gaan.

GO Healthy
De gemeente Waalwijk heeft onder de noemer GO healthy het lokale gezondheidsbeleid opgezet. Een aantal speerpunten zijn: het stimuleren van sport & beweging, het creëren van een rookvrije omgeving voor kinderen en het verminderen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen.
Go Healthy heeft een eigen logo en reikt certificaten uit aan ondernemingen die gezonde voeding aanbieden en promoten. Op hun menukaart kunnen horecaondernemers het GO-healthy logo vermelden bij de gezonde gerechten en als hun eetgelegenheid aan bepaalde voorwaarden voldoet, ontvangen zij het GO-healthy certificaat.

Coach
Natuurlijk zijn er ondernemers die vrezen dat hun omzet terugloopt als zij hun assortiment wijzigen. Edwin gaat met hen hierover in gesprek en legt uit dat het al een wezenlijk verschil is hoe je producten aanbiedt. Door bijvoorbeeld kannen water met een smaakje op de bar te plaatsen, tosti’s met volkoren brood in plaats van wit brood met 30+ kaas aan te bieden en meer gezonde snacks dan ongezonde snacks in het zicht te zetten. Op deze wijze maakt de consument ongemerkt vaak al een gezondere keuze.
Ondernemers kunnen worden begeleid door coaches van de landelijke organisatie JOGG. Sportkantines hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Zij werden via een stappenplan door de JOGG-coach begeleid naar het aanbieden van gezondere producten. In Waalwijk hebben nu alle gemeentelijke sporthallen, het zwembad en nog meer sportclubs het vignet “Gezonde Sportkantine”.

Positieve benadering
Om inwoners te laten inzien hoe belangrijk het is om gezond te leven, wordt GO-healthy in de krant maar ook op youtube en social media gepromoot en elk jaar wordt de GO-healthy week georganiseerd. In deze week worden op diverse locaties gratis proeflessen en clinics voor basisschoolleerlingen, sporttoernooien voor middelbare scholen en beweegactiviteiten voor senioren georganiseerd. Daarnaast besteden verschillende sportbewegingen extra aandacht aan gezonde keuzes in de sportkantine en een rookvrije sportomgeving. Het doel is om zoveel mogelijk inwoners te informeren waarbij de positieve benadering voorop staat.

Kinderen en jongeren
Kinderen en jongeren worden op scholen meegenomen in een gezonde levensstijl. Een mooi voorbeeld is een basisschool die startte met een fruit- of groentesnack in de pauze. Het gezonde tussendoortje is inmiddels helemaal ingeburgerd. Er is zelfs een team FIT van leerlingen (uit elke klas één leerling). De leerlingen denken mee over het beleid rond gezonde voeding. Eén van de eerste initiatieven was een watertappunt op school. De gemeente ondersteunde dit plan en tijdens de feestelijk opening van het watertappunt deelde GO Healthy waterbidons aan de leerlingen uit. Op deze speelse wijze, worden jonge kinderen ongemerkt bewust hoe het anders kan. Een voorbeeld op een middelbare school is de Lifestyle academie. Hier behandelen gastdocenten in lessen en workshops thema’s zoals: Wat eet je? Drink je voldoende water? Hoeveel uur slaap je? Hoe lang zit je op social media? Daarnaast kregen de leerlingen een heel bijzondere gymles-takeover van acteur en danser Juvat.

Cijfers
Helaas kan nog niet met harde cijfers aangetoond worden dat door deze acties meer mensen kiezen voor gezond voedsel of de fiets pakken in plaats van de auto. De samenleving verander je niet in één dag. Er zijn ideeën, experimenten, draagvlak en tijd nodig. Het is en blijft een continu proces om iedereen bij de “leefstijltransitie” te betrekken. Communicatie en samenwerking blijft van essentieel belang. “Het is geen reclame”, zegt Edwin, maar zijn advies is dat er binnen de gemeente een aanspreekpunt is, iemand die de verbindende schakel tussen gemeente, inwoners en organisaties kan zijn. Want dat is de start naar: “Samen maken we gezond gewoon”.